مورفولوژی :

 ژربرا جزء گیاهان یکپایه است که گلهای نر و ماده روی یک گل آذین قرار می گیرند . به طور معمول ابتدا گلهای زبانه ای که در حاسیه خارجی گل آذین قرار دارند و بعد گلهای نر داخلی باز می شوند که در نتیجه خود باروری در ژربرا با مشکل رو به رو می شود .

ژربرا دارای ریشه های عمیق بوده و گل های آن بر روی ساقه ای پرزدار تشکیل می شوند و از میان برگهای طوقه ای نیزه ای شکل و با بریدگی های عمیق این گیاه ساقه گل دهنده خارج میشود .

برگهای آن  لوب دار و به طول 15 سانتی متر است و سطح فوقانی آنها سبز تیره و سطح زیرین آن سبز کمرنگ و پوشیده از کرکهای متراکم است . در هر بوته بیش از 10 برگ وجود دارد .  اندازه ساقه ها ی پاكوتاه به بلندي   30-25 سانتيمتر بيشتر به عنوان گياه گلداني استفاده مي شود. و انواع پابلند به عنوان گل بريده به فروش مي رسند.

اين گياه داراي گلهاي مينايي شكل پرگلبرگ و يا كم گلبرگ است .گلها متشکل از برگهای شعاعی زیبا به رنگهای زرد ، صورتی ، پرتقالی ، قرمز ، بنفش ، سفید و کرم است . قطر گلها 5 – 12 سانتی متر و طول ساقه حدود 25 – 60 سانتی متر است .   مرکز گل گاهی سیاه و سفید است .

اغلب گلبرگ همان گل می تواند چندین رنگ مختلف داشته باشد و معمولأ در تمام طول سال گل می دهد . زمان اصلي گلدهي آن اوايل تابستان تا اواخر پاييز مي باشد ولي در بهار و زمستان نيز آن را به گل مي نشانند (كاشت گلخانه اي) .  

به طور طبیعی ژربرا شامل مشتقات کومارین می باشد . ژربرا جاذب زنبور ها ، پروانه ها و یا پرندگان است اما مقاوم به آهوی کوهی می باشد .

اهمیت اقتصادی :

 در حال حاضر ژربرا در 25 کشور دنیا پرورش می یابد که حدود 1200 – 1100 هکتار سطح زیر کشت گلخانه ای دارد . 50% سطح زیر کشت دنیا در کشور هلند و ایتالیا است .

در هلند سالیانه بیش از 200 میلیون شاخه گل ژربرا به ارزش حدود 40 ملیون دلار به فروش می رسد . به لحاظ اهمیت اقتصادی تولید شاخه گل ژربرا از طریق کشت بافت در صدر اولویت های تحقیقاتی گیاهان زینتی ایران قرار دارد . 

علل تمایل به کشت ژربرا : 

1-     پنجمین گل شاخه بریده جهان از نظر تولید و فروش بعد از گل رز ، میخک ، داوودی و لاله می باشد

2-     زیبایی و تنوع رنگ زیاد آن

3-     عمر طولانی پس از برداشت

4-     عملکرد زیاد

5-     فاصله کوتاه بین دوره های برداشت

ارقام :

·         Gerbera anandra

·         Gerbera aurantiaca

·         Gerbera jamesonii

·         Barberton daisy

·         Transvaal daisy

·         Hilton daisy

·         Gerbera viridifolia

ارقام اهلی اغلب نتیجه یک هیبرید بین gerbera jamesonii  و gerbera viridifolia  (گونه آفریقای جنوبی ) است . هیبرید به عنوان gerbera hybrida  شناخته شده است .

هزاران ارقام وجود دار که تا حد زیادی در شکل و اندازه آنها متفاوت است . دو رگه های بسیاری وجود دارد که در رنگ سفید ، کرم ، زرد ، نارنجی ، صورتی یا بنفش وجود دارد . این  گیاهان معمولأ در گلخانه رشد داده شده و برای گل های شاخه بریده استفاده می شود .

خصوصيات مناطق قابل کشت :

این گیاه در محيطهايي با تابش خوب آفتاب درحالي كه خيلي گرم نباشد و اختلاف دماي شب و روز زياد نباشد و در رطوبت نسبي متوسط  به خوبي رشد مي كند.

زمستانهاي گرم و مرطوب و تابستانهاي باراني با دماي متوسط 16 درجه سانتيگراد(حد اکثر21 و حد اقل 12) متوسط بارندگي 650 ميليمتر در سال مناسب این گیاه است.

دما

ژربرا گیاهی دائمی ، گرمسیری بوده و حساس به سرما می باشد . طویل شدن ساقه گل حساس به اختلاف درجه حرارت مثبت یا منفی  ( یعنی بالا و پایین آمدن دما) است .

دماي حداكثر: حدود 21

دماي حداقل: حدود 12

دماي  حداقل بيولوژيكي : 8 تا 10

دماي خطر آفرين: 0 تا 4 درجه سانتيگراد

دما محيط ريشه : حدود 16

نور 

 ژربرا در تمام طول سال گل مي دهد ، به عبارتی یک گیاه روز خنثی است .   این گیاه در شرایطی با شدت نور بالا    ( تا حد مجاز ) بهتر گل می دهد، اما زمانی که شدت نور بیشتر از حد مجاز باشد گیاه در این شرایط گیاه نمی تواند وارد فاز زایشی شود  .

براي كنترل نور در تابستان بسته به شدت نور از شيد هاي 25 تا 70 درصد استفاده مي شود. استفاده از نور مصنوعي نیز در زمستان رایج است .

گیاهانی که بیش از حد نور کم دریافت می کنند کمی به رنگ سبز کمرنگ ، شاخه و برگ های کشیده و بلند دارند وساقه گل  آنها ضعیف است اما گیاهانی که نور بیش از حد دریافت می کنند رنگ شاخه و برگ آنها کمی زرد رنگ ، گل ساقه کوتاه و اغلب با شاخه های فشرده و برگهای پنهان می باشند . 

تهویه 

گردش خوب هوای داخلی در گلخانه در شب و تهویه در طول روز ضروری است .

دلايل نياز به تهويه:

1-  كاهش دما

2- كاهش رطوبت نسبي

3- تبادل گازي

رطوبت نسبی

 ژربرا گیاهی است که به رطوبت بالا احتیاج دارد اما در رطوبت بالا بیماری botrytis  می تواند یک مشکل جدی برای ژربرا طی دوره های تاریک ،خنک در فصل زمستان که رطوبت گلخانه ای بالا است ایجاد کند . به طور کلی رطوبت در روز زیر 70 % و در شب زیر 85% نگه داری می شود .

-   درميزان متغير 60 تا 85 درصد  فتو سنتز فعال است ( رطوبت مطلوب )

-   در رطوبت نسبي 30 تا 40 درصد همرا با گرمي هوا فتوسنتز دچار مشكل مي شود

-   در زمستان نيز رطوبت بالاي 85 تا 90 درصد موجب بسته شدن روزنه ها مي گردد و حمله كپك خاكستري را تشديد مي كند 

آبیاری :

بهتر است فواصل آبیاری با خشک شدن خاک سطحی گلدان باشد و از آبیاری زیاد بپرهیزید .

تغذیه :

بهتر است هر دو هفته یک بار با کود مایع مخصوص گیاهان خانگی این گیاه را تغذیه نمایند. 

خاک :

خاک مناسب ژربرا خاک لوم و یا شنی با زهکشی خوب است. خاک باید سبک و غنی از مواد آلی باشد.  

تکثیر
1 - تكثير جنسي

·         يك گياه پروتوژنوس است.

·         انجام اجباري دگر گرده افشاني اتفاق مي افتد.                          

·         هر گل آذين تا 100 بذر توليد مي كند

·         تفرق صفات ايجاد مشكل اصلي اين روش تكثير است

·         زمانبر هم هست

2-  تكثير غير جنسي

·         عمده روش تكثير است

·         مزيت عمده حفظ خصوصيات پايه مادري

انواع تكثير غير جنسي

   1- تقسيم بوته  2- قلمه برگي  3 - Micro cuttings   4 - كشت بافت

ارزان ترین راه برای تولید ژربرا کشت از طریق بذر است .

تکثیر ژربرا از طریق کاشت بذر در دمای 13 تا 18 درجه سانتی گراد در فصل پائیز و یا اول بهار و یا تقسیم گیاه در اوایل بهار یا قلمه در فصل تابستان امکان پذیر است.

ازدیاد بذری امروزه متداول نیست زیرا تغییرات ژنتیکی زیادی در بین گیاهان حاصل از ازدیاد غیر جنسی شبیه گیاهان مادری هستند بنابراین خصوصیات ژنوتیپ و فنوتیپ گیاهان مادری در نتایج ثابت باقی می ماند . عمومی ترین سیستم برای ازدیاد ژربرا ریزازدیادی است . 

  شاخه ها و یا قلمه های  گیاه مادر باید در فصل تابستان گرفته شود . دانه های کاشته شده و یا قلمه ها را می توان در خاک شنی قرار داد تا ریشه تشکیل دهد بذر ها در حدود 20 روز طول می کشد تا رشد کند . کاشت مجدد در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت انجام می شود . دانه های جوانه زده و قلمه ها را می توان در گلدان های پر شده با یک مخلوطی از ترکیب آلی  ، شن و لوم دوباره کاشت .

برای گرفتن نتیجه بهتر از گیاهان می توان آنها را نصف روز در نور مستقیم خورشید و نیمی از روز را در سایه ماند و در تمام این مدت گیاه مرطوب نگه داشته شود ، آفتاب مستقیم باعث فراوانی گل می شود .

فاصله گلدان

فاصله گیاهان باید طوری باشد که نور به مقدار لازم به گیاه برسد و هوا آزادانه حرکت کند . فاصله کم می تواند گلدهی را به تأخیر اندازد . تعیین فاصله دقیق به دلیل تفاوت در اندازه گلدان مشکل است ولی معمولأ فاصله بین 12 تا 25 سانتی متر در نظر گرفته می شود . 

کشت بدون خاک

    دونوع بستر كشت مرسوم است :

         - بسترهاي آلي (پيت ماس-كوكوپيت – سبوس برنج و..)

         - بسترهاي معدني ( پرليت، پشم سنگ- پوكه صنعتي، سنگهاي آتشفشاني و ..)

 دونوع سيتم آبياري مرسوم است

        - سيستم باز

        - سيستم بسته
                                 

مزایا

•         افزايش ميزان تراكم كشت

•         افزايش عملكرد

•         افزايش كيفيت توليد

•         حذف ضدعفوني خاك

•         كاهش خسارات بيماريهاي خاكي

•         شرايط بهداشتي بهتر كشت

•         افزايش طول عمر گياه

•         كنترل بهتر تغذيه و تامين بهتر نياز گياه

•         قابليت كشت در زمينهاي نامرغوب

•         حذف مشكلات خاك در سيستمهاي غذايي

•         كاهش ضعفهاي توليد ناشي از آب

•         كاهش ميزان علفهاي هرز

•         كارايي بهتر سيتم گرمايش براي بسترو ريشه گياه 

انتخاب بستر کاشت

•         نداشتن عناصر سميت زا

•         دسترس بودن

•         نداشتن عوامل پاتوژني

•         خصوصيات فيزيكي و شيميايي خوب

•         سهولت كنترل EC و pH

•         هزينه پائين

•         تعادل خوب بين ميزان نگهداري آب و هوا

•         توزيع يكنواخت آب

•         قابليت مديريت آسان

•         pH مناسب و EC پائين

•         پايداري بستر براي حداقل دوره رشدي گياه

خصوصیات فیزیکی بستر کاشت  

1-     تهویه

·         حضور هوا در اطراف ريشه خيلي مهم است

·         وارد شدن اكسيژن و قابليت حذف در اكسيد كربن مانع خفگي سلولهاي ريشه مي شود.

·         اگر ميزان اكسيژن از 2 درصد كمتر شود ريشه دچار ركود فعاليت مي شود

·         در شرايط تهويه كم گازهاي اتيلن و اتانول تشكيل مي شود

·         جذب سولفور و منگنز كم مي شود

·         ميزان هوا بين  25 تا 40 درصد مناسب است

·         بستر هاي با ابعاد ريز حجم هواي كمتري دارند  

2-      ظرفيت نگهداري آب

·         درحد مطلوب يعني نه زياد و نه كم

·         زيادي ريسك بيماريهاي قارچي و كم شدن هواي بستر دارد و كمي آن باعث تنش تشنگي يا زيادي مصرف بستر كود و آب مي گردد.

·         ميزان آب نگهداري شده بايستي

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: